Art. 177 kk (spowodowanie wypadku drogowego)
Zakres odpowiedzialności z art. 177 k.k.
Nie popełnia przestępstwa, kto naruszając, chociażby nieumyślnie, zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym powoduje nieumyślnie wypadek, w którym inna osoba odniosła obrażenia ciała lub rozstrój zdrowia trwające nie dłużej niż siedem dni.
Krąg pokrzywdzonych przestępstwem z art. 177 k.k.
Osoba, która w wypadku w ruchu lądowym doznała obrażeń ciała powodujących naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia trwający nie dłużej niż 7 dni albo jej mienie zostało uszkodzone - w następstwie którego inna osoba odniosła obrażenia ciała powodujące naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia trwający dłużej niż 7 dni - nie jest pokrzywdzonym w rozumieniu art. 49 § 1 k.p.k.
Pojęcie „zasad bezpieczeństwa” z art. 177 k.k.
Ustawodawca w opisie znamion przestępstwa z art. 177 k.k. odwołał się generalnie do zasad bezpieczeństwa w ruchu lądowym, wodnym i powietrznym, nie ograniczając przy tym wcale ich zakresu do norm skodyfikowanych np. w prawie o ruchu drogowym, kodeksie morskim, czy też prawie lotniczym (...). Poza regulacjami ustawowymi mogą pozostawać zasady bardziej ogólne, których naruszenie także rodzi odpowiedzialność karną (tamże). Samo zatem zamieszczenie w treści orzeczenia nazwy konkretnej zasady bezpieczeństwa naruszonej przez sprawcę wypadku komunikacyjnego lub wskazanie przepisu, który ją definiuje – choć rzeczywiście należy uznać za pożyteczne z punktu widzenia zewnętrznego odbioru rozstrzygnięcia – nie jest niezbędne dla określenia znamion czynu zabronionego z art. 177 § 2 k.k. Taka konkretyzacja powinna natomiast niewątpliwie następować w ramach ustaleń faktycznych prezentowanych w pisemnych motywach wyroku.
Przez zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym rozumieć należy:
1) reguły zawarte w przepisach określających porządek poruszania się na szlakach komunikacyjnych i zachowanie się w typowych dla ruchu sytuacjach lub wyrażone przez przyjęte oznakowanie, oświetlenie i sygnalizację,
2) reguły nie skodyfikowane w sposób szczegółowy, a wynikające z wyżej wymienionych przepisów oraz istoty bezpieczeństwa w ruchu, które muszą znaleźć zastosowanie wszędzie tam, gdzie nie ma sprecyzowanego przepisu.
Zarzut obrazy art. 360 § 2 k.p.k. nie znajduje uzasadnienia. Brak w opisie czynu wskazania, jakie przepisy prawa o ruchu drogowym skazany naruszył, nie stanowi obrazy tego przepisu skoro wśród zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym wymieniony jest stan nietrzeźwości, jazda z nadmierną prędkością i niedostosowanie tej prędkości do panujących warunków drogowych.
Przesłanki stwierdzenia znikomej szkodliwości społecznej przestępstwa z art. 177 k.k.
Oskarżony K. G. nie zachował się wystarczająco ostrożnie na widok wkraczających na jezdnię w niedozwolonym miejscu pieszych G. R. i B. S., przez co naruszył zasadę ograniczonego zaufania. W realiach ustalonego stanu faktycznego nie można jednak mówić o całkowitym zlekceważeniu przez oskarżonego zasady ograniczonego zaufania, a co najwyżej o naruszeniu jej w niewielkim stopniu. (...) Biorąc zatem pod uwagę ilościową i jakościową rażącą przewagę naruszonych zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym po stronie pokrzywdzonej pieszej G. R., przy jednoczesnym naruszeniu w niewielkim tylko stopniu zasady ograniczonego zaufania przez oskarżonego K. G. prawidłowy w ocenie Sądu odwoławczego jest wniosek, że przypisany oskarżonemu czyn charakteryzował się znikomym stopniem szkodliwości społecznej.
Brak wnioskowego trybu ścigania z art. 177 § 1 k.k. przy więcej niż jednym pokrzywdzonym
Użycie w treści art. 177 § 3 k.k. słowa „wyłącznie” wskazuje na to, że wnioskowy tryb ścigania przestępstwa określonego w § 1 art. 177 k.k. znajdzie zastosowanie jedynie wówczas, gdy pokrzywdzonym jest tylko osoba najbliższa. Natomiast gdy czynem jest pokrzywdzona także inna osoba, nienależąca do kręgu osób najbliższych, wówczas ściganie takiego czynu następuje z urzędu i to w zakresie wszelkich skutków (co do których istnieje oczywiście związek przyczynowy), które zostały spowodowane zachowaniem sprawcy, także wobec pokrzywdzonego-osoby najbliższej.
Wnioskowy tryb ścigania wskazany w art. 177 § 3 k.k. w zakresie przestępstwa określonego w art. 177 § 1 k.k. jest wyłączony, jeżeli u jednej z osób pokrzywdzonych - przy ich wielości - nastąpi skutek określony w art. 156 § 1 k.k. lub śmierć. W rozpoznawanej sprawie pokrzywdzeni byli osobami najbliższymi dla T. S., ale tylko jego brat odniósł uszczerbek na zdrowiu, o którym mowa w art. 157 § 1 k.k., zaś matka zmarła. W związku z tym postępowanie w sprawie spowodowania wypadku drogowego prawidłowo zostało wszczęte z urzędu, a w opisie czynu wskazano, że przestępstwo popełniono na szkodę I. S. oraz K. S., przyjmując kwalifikację prawną z art. 177 § 2 k.k. i art. 177 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. Wbrew temu, co twierdził Sąd odwoławczy zbędny był więc wniosek o ściganie oskarżonego pochodzący od K. S.. W takiej sytuacji wnioskowy tryb ścigania czynu określony w art. 177 § 1 k.k. nie znajduje zastosowania.
Brak możliwości warunkowego umorzenia postępowania w sprawie o ciężki wypadek drogowy
Przepis art. 66 § 2 k.k. stanowi, iż warunkowego umorzenia nie stosuje się do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności. Tymczasem przestępstwo, za które (...) został skazany tj. z art. 177 § 2 k.k. zagrożone jest karą pozbawienia wolności do 8 lat. W związku z powyższym skorzystanie przez Wojskowy Sąd Garnizonowy w W. z instytucji warunkowego umorzenia postępowania dokonane zostało z rażącym naruszeniem prawa materialnego, które miało istotny wpływ na treść wydanego wyroku.