wypadkidrogowe.com

1. Z treści zarówno art. 9, jak i art. 53 ustawy Prawo o ruchu drogowym wynika, że między zwykłym uczestnikiem ruchu a kierującym pojazdem uprzywilejowanym zachodzi pewna zależność. Na pierwszym z nich ciąży obowiązek, dopiero po którego spełnieniu drugiemu przysługują pewne uprawnienia. Nie może więc korzystać ze swych uprawnień (tj. ułatwień w ruchu) np. kierujący karetką pogotowia, mimo że ma włączone sygnały, jeżeli nie upewni się, że tych uprawnień udzielili mu inni uczestnicy przez spełnienie obowiązków wynikających z art. 9 p.r.d. Jeżeli dojdzie do zderzenia się pojazdu uprzywilejowanego z pojazdem niekorzystającym z uprzywilejowania, to zastosowanie mają normalne przepisy o ruchu drogowym. Wjazd na skrzyżowanie karetki pogotowia z włączonymi sygnałami podczas emisji czerwonego sygnału świetlnego dopuszczalny jest tylko po upewnieniu się kierującego, że została ona przez wszystkich zauważona, o czym świadczy udzielenie jej pierwszeństwa. W przypadku kolizji ewentualna odpowiedzialność kierowcy karetki za jej spowodowanie wskutek niezachowania szczególnej ostrożności, nie oznacza automatycznie, że i drugi jej uczestnik nie może odpowiadać za nieudzielenie pierwszeństwa przejazdu pojazdowi uprzywilejowanemu (jeżeli ustalenia będą wskazywały, że np. mógł i powinien słyszeć lub widzieć nadjeżdżającą karetkę). Oczywiście w takim przypadku kierowcy pojazdu uprzywilejowanego nie da się postawić zarzutu wjazdu na skrzyżowanie podczas emisji czerwonego światła (art. 92 k.w.), gdyż miał on do tego prawo, lecz nie zachował szczególnej ostrożności i spowodował przez to zagrożenie bezpieczeństwa, wypełniając tym samym znamiona wykroczenia z art. 86 k.w.
2. W każdym wypadku niestosowania się do przepisów o ruchu pojazdów, zatrzymaniu i postoju oraz do znaków i sygnałów drogowych kierujący pojazdem uprzywilejowanym musi zachować szczególną ostrożność, a więc baczyć, czy inni uczestnicy prawidłowo odebrali dawane przez niego sygnały i ułatwią mu przejazd. Raz jeszcze należy podkreślić, że odpowiedzialność kierowcy pojazdu uprzywilejowanego jest niezależna od odpowiedzialności kierowcy drugiej z pojazdów biorących udział w kolizji.

W razie przejazdu pojazdu uprzywilejowanego inni uczestnicy ruchu muszą zrezygnować ze swoich uprawnień i przepuścić taki pojazd np. rezygnując z pierwszeństwa na skrzyżowaniu. Nieustąpienie przejazdu pojazdowi uprzywilejowanemu stanowi wykroczenie z art. 97 kw, jednak w wypadku stworzenia przez to zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym, właściwa jest kwalifikacja z art. 86 § 1 kw.

1. Ustalenie, że kierowca radiowozu nie zachował szczególnej ostrożności nie oznacza jednak automatycznie, że kierowca pojazdu, który się z nim zderzył, również nie naruszył zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym, co skutkowało powstaniem wypadku drogowego. Odpowiedzialność kierowcy pojazdu uprzywilejowanego jest bowiem niezależna od odpowiedzialności kierowcy drugiego z pojazdów biorących udział w kolizji lub wypadku (...).
2. Oskarżony miał pełną możliwość obserwacji przedpola jazdy. Sąd nie znalazł podstaw do stwierdzenia, że zaistniały jakiekolwiek niezależne od oskarżonego przyczyny tego, że nie obserwował on należycie obszaru, przez który miał jechać. Z pewnością inne samochody stojące w kierunku jazdy radiowozu mogły wpływać na widoczność, zaś nagły wjazd samochodu uprzywilejowanego nie ułatwiał zadania, lecz to wszytko wciąż nie wykluczało możliwości należytej obserwacji drogi, tym bardziej, że oskarżony dopiero ruszał z miejsca, gdzie oczekiwał na zielone światło, a więc miał czas, by przyjrzeć się sytuacji na drodze. Powyższe pozwoliło zatem Sądowi stwierdzić, że W. J. (2) nie zachował szczególnej ostrożności obowiązującej go przy zbliżaniu się do skrzyżowania, a polegającej na zwiększeniu uwagi i dostosowaniu swego zachowania jako uczestnika ruchu do warunków i sytuacji zmieniających się na drodze w stopniu umożliwiającym odpowiednio szybkie reagowanie. Obowiązek ten wynikał z art. 25 ust. 1 Prawa o ruchu drogowym. Nie obserwował też przedpola jazdy w sposób należyty. Ponadto nie ustąpił pierwszeństwa i nie ułatwił przejazdu pojazdowi uprzywilejowanemu, w szczególności przez niezwłoczne usunięcie się z jego drogi, a w razie potrzeby zatrzymanie się (art. 9 Prawa o ruchu drogowym). Jak wykazano miał możliwość dostrzeżenia i usłyszenia radiowozu; powinien też był zbliżając się do skrzyżowania zwiększyć uwagę i reagować odpowiednio szybko, jak również powinien był słysząc dźwięki i widząc światła pojazdu uprzywilejowanego, ustąpić mu pierwszeństwa przejazdu. Mimo bowiem tego, że wjeżdżał na skrzyżowanie na świetle zielonym, a radiowóz policyjny – na czerwonym i to bez hamowania, to szczególna ostrożność, do której był zobowiązany, ustrzegłaby go przed zajechaniem drogi temu pojazdowi.

1. Zgodnie (...) z art. 25 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym, kierujący zbliżający się do skrzyżowania ma obowiązek zachować szczególną ostrożność. Nie wyłącza tego zobowiązania zielony sygnał nadawany dla danego kierunku jazdy. Wskazać tu należy również art. 9 ustawy Prawo o Ruchu Drogowym zgodnie z którym uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani ułatwić przejazd pojazdu uprzywilejowanego, w szczególności poprzez niezwłoczne usunięcie się z jego drogi, a w razie potrzeby zatrzymanie się.
2. Przepis art. 53 ust. 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym wymienia warunki, powypełnianiu których kierujący pojazdem może nie stosować się do niektórych przepisów i znaków oraz sygnałów drogowych. (...) Niezrealizowanie któregokolwiek z tych warunków nie daje pojazdowi pozycji uprzywilejowanej w ruchu. Kierujący takim pojazdem nie może korzystać z ułatwień w ruchu, o którym mowa w przepisie, skoro nie zostały spełnione wszystkie wskazane wyżej przesłanki. Nie znaczy to, że inni użytkownicy, widząc taki pojazd np. bez włączonych świateł, mogą bezwzględnie egzekwować swoje uprawnienia, np. nie udzielić mu pierwszeństwa. Wprawdzie przepis ten nie będzie miał w takiej sytuacji zastosowania, lecz obowiązek rezygnacji ze swoich uprawnień wynika z zasady ograniczonego zaufania. Włączone w pojeździe sygnały dźwiękowe wskazują na nietypową sytuację i można spodziewać się, że kierujący nim chce w ten sposób zwrócić uwagę na szczególną sytuację i może nie przestrzegać przepisów (...). Poruszanie się takiego pojazdu skłania innych uczestników ruchu do nabrania nieufności do takiego uczestnika. Zlekceważenie tych sygnałów i zachowanie do takiego uczestnika pełnego zaufania jest naruszeniem dyrektywy płynącej z art. 4.

1. Określony w art. 19 ust. 1 ustawy prawo o ruchu drogowym nakaz zachowania prędkości bezpiecznej ma charakter bezwzględny i obowiązuje wszystkich kierujących pojazdami, również kierującego pojazdem uprzywilejowanym.
2. Kryterium oceny zachowania oskarżonego nie może stanowić przekroczenie prędkości dozwolonej, skoro oskarżony mógł nie stosować się od ustalonego administracyjnie limitu.
   Ustalenie czy E. P., kierując pojazdem uprzywilejowanym naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym (...), wymaga w realiach sprawy określenia z jaką prędkością powinien poruszać się oskarżony, aby uczynić zadość zasadzie zachowania szczególnej ostrożności. Jest to przecież naturalną konsekwencją zastosowanej konstrukcji odpowiedzialności oskarżanego opierającej się wyłącznie na rozwinięciu nadmiernej prędkości.
   Oczywistym jest, że nie chodzi o matematyczne wyliczenie takiej prędkości, ale o określenie jej w taki sposób, aby mogła stanowić miarodajny punkt odniesienia dla oceny zachowania oskarżanego. Nie da się bowiem ustalić czy i w jakim stopniu oskarżony, poruszając się pojazdem z prędkością rzędu 90 km/h, nie zachował wymaganej od niego ostrożności, bez określenia prędkości dyktowanej standardami postępowania, jakie w porównywalnej sytuacji i warunkach, powinien zachowywać każdy kierujący pojazdem uprzywilejowanym uczestniczącym w akcji związanej z ratowaniem życia, zdrowia ludzkiego lub mienia.