wypadkidrogowe.com

Sam fakt prowadzenia pojazdu przez kierującego znajdującego się w stanie nietrzeźwym nie skutkuje automatycznie uznaniem jego winy za spowodowanie wypadku drogowego.

Sam fakt, iż uczestnik ruchu naruszył obowiązującą regułę ostrożności (np. prowadził pojazd będąc w stanie nietrzeźwości) nie wystarcza do przypisania mu spowodowania wypadku, jeżeli nie zostanie ustalone, że wypadek był następstwem naruszenia tej właśnie reguły, a nie wyniknął z innej przyczyny (np. naruszenia zasad bezpieczeństwa przez innego uczestnika ruchu drogowego). Oznacza to, że nie wypełniają znamion przestępstwa takie naruszenia reguł ostrożności, które nie pozostają w związku z popełnieniem czynu zabronionego. Inaczej rzecz ujmując, nie można przypisać spowodowania wypadku nietrzeźwemu kierowcy, jeżeli zostanie ustalone, że przyczyną wypadku było naruszenie zasad bezpieczeństwa przez innego uczestnika ruchu drogowego, a nie nietrzeźwość kierującego pojazdem, która co prawda jest naruszeniem reguły ostrożności, ale w tym przypadku - nieistotnym.

Błędnie biegły przyjmuje, że sam fakt znajdowania się w stanie nietrzeźwości kierowcy przesądza o istnieniu związku przyczynowego między zmniejszeniem jego zdolności do prawidłowego zachowania się przy prowadzeniu pojazdu mechanicznego z tego powodu, a zaistnieniem wypadku.

W kwestii wpływu stanu nietrzeźwości skazanego na zawinienie spowodowania wypadku oraz możliwość jego uniknięcia stwierdzić należy, że istotnie, jak to wywodził obrońca skazanego na rozprawie kasacyjnej, samo stwierdzenie stanu nietrzeźwości kierowcy nie jest wystarczające do uznania winy.

Sam fakt, iż uczestnik ruchu naruszył obowiązującą regułę ostrożności, w tym przypadku prowadził pojazd będąc w stanie nietrzeźwości (art. 45 ust 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku – Prawo o ruchu drogowym), nie wystarcza do przypisania mu (automatycznie) winy umyślnej, co do naruszenia zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym, jeżeli zostało również ustalone, że wypadek (i jego skutki) wyniknęły z innej przyczyny (naruszenia innych zasad bezpieczeństwa o charakterze nieumyślnym). Rozstrzygając ową kwestię, sąd ma więc obowiązek wykazać zatem nie tylko, jakie zasady bezpieczeństwa ruchu nietrzeźwy kierowca naruszył i związek przyczynowy tego naruszenia ze skutkiem, ale również przesądzić o tym, czy stan nietrzeźwości miał bezpośredni wpływ na naruszenie stwierdzonych zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym o charakterze nieumyślnym – stan nietrzeźwości, stanowiący sam w sobie umyślne naruszenie zasad w ruchu lądowym przez kierowcę pojazdu, tworzy wraz z okolicznością skutkującą bezpośrednio wypadkiem łańcuch przyczyn objętych związkiem przyczynowym. Oczywistym jest wreszcie, iż między stanem nietrzeźwości, a skutkami przewidzianymi w art. 177 § 1 i 2 k.k. nie istnieje bezpośredni związek przyczynowy, lecz związek pośredni.

Stan nietrzeźwości kierującego pojazdem tylko wtedy może prowadzić do przypisania mu zawinienia w spowodowaniu wypadku drogowego, jeżeli pozostaje w związku przyczynowym z tym wypadkiem i tym samym z jego skutkiem.

Dla przypisania kierującemu pojazdem znajdującemu się w stanie nietrzeźwości sprawstwa wypadku drogowego konieczne jest ustalenie konkretnego naruszenia innej zasady bezpieczeństwa w ruchu, która jest bezpośrednią przyczyną wypadku. Sam bowiem stan po spożyciu alkoholu nie stanowi takiego naruszenia zasad bezpieczeństwa, które powodują skutki przewidziane [w] art. 177 § 2 k.k. Znajdowanie się sprawcy w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka ma znaczenie jedynie dla ustalenia rozmiarów naruszenia ostrożności, a – w konsekwencji – także dla wymiaru kary.

Stan nietrzeźwości kierowcy nie przesądza automatycznie o winie za spowodowanie wypadku drogowego, niemniej jednak, jeżeli sprawca prowadząc pojazd mechaniczny w takim stanie, dopuszcza się nawet nieumyślnie naruszenia zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym i naruszenie to jest przyczyną wypadku drogowego, to ponosi on na podstawie właściwie powołanych przepisów surowszą odpowiedzialność karną, niezależnie od wpływu tego stanu na spowodowanie wypadku i jego skutki.

1. Badanie związku przyczynowego między szybkością pojazdu prowadzonego przez kierowcę znajdującego się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego a spowodowanym skutkiem wymaga ustalenia bezpiecznej prędkości, zwykle niższej od administracyjnie dozwolonej, której respektowanie zapobiegłoby wypadkowi drogowemu.
2. Punktem wyjścia do rozważań kwestii winy oskarżonego nie powinna być wszak prędkość administracyjnie dozwolona, ale prędkość bezpieczna w rozumieniu art. 19 ust. 1 p.r.d., którą niewątpliwie wypadało ustalić na poziomie znacząco niższym niż 70 km/h. Nie pozostawało w kompetencji instancji kasacyjnej rozstrzyganie tego zagadnienia, niemniej trudno przejść do porządku nad opinią biegłego A. K., według którego uniknięcie wypadku było możliwe przy szybkości 50 km/h. Żadne racje nie przemawiały za tym, aby wobec oskarżonego pozostającego pod wpływem środka odurzającego (porównywalnego do stężenia alkoholu we krwi powyżej 0,5 promila) stosować swoistą premię, polegającą na założeniu, jakie odnosiłoby się do w pełni sprawnego kierowcy. Oskarżony zdawał sobie sprawę, że stan odurzenia nie zapewnia mu pełnego panowania nad prowadzonym samochodem i że w takim stanie nie powinien w ogóle kierować pojazdem, a jeżeli już zdecydował się na to jaskrawo bezprawne zachowanie, to zobligowany był jechać znacząco wolniej, bo tylko wydatnie zredukowana prędkość dawała szansę na uniknięcie w konkretnych warunkach wypadku.

Samo poruszanie się po drodze publicznej przez osobę będącą pod wpływem alkoholu nie jest zabronione i nie może automatycznie przesądzać o przyczynieniu się przez taką osobę do powstania szkody wynikłej na skutek wypadku drogowego z udziałem tej osoby.